Қазақ халқы әу бастан еңбек етуді тіршіліктің көзі, тұтқасы, бүкіл тәрбиенің басы деп санаған. Еңбек арқылы балаларды елжандылыққа, бірлікке, іскерлікке баулыған. Осылайша, әр отбасы балаларына еңбектің пайдалы жақтарын үнемі айтып отырған. Оны көбінесе, мақал-мәтел, өсиет айту, өнеге көрсету арқылы жүзеге асырған. Оған «Еңбегі қаттының ембегі тәтті», «Еңбек түбі – береке» деген мақал-мәтелдер дәлел бола алады. Бұдан біз ата-бабаларымыздың тәрбиенің көзі еңбекте жатқанын білгенін ұғамыз.
Сол себепті, ұлдарды мал бағуға, отын шабуға, қолөнер шеберлігіне, кәсіп табуға, отбасын асырауға, ал қыз баланы ас пісіруге, кесте тігуге, өрмек тоқу сияқты үй-іші жұмыстарына үйреткен. Табысқа еңбекқорлар ғана жететінін, табыс табу пайда табудан үлкен өнер екенін түсіндірген. Осыған орай халқымыздың «Артық олжа — басқа еңбек», «Оңай олжа – тұрмас қолға», «Шығын шықпай – кіріс кірмейді» деген мақалдары да бекерден-бекер айтылмаса керек.
Жақында Жамбыл облысында «Еңбек жолы» республикалық байқауының облыстық кезеңі бойынша комиссия отырысы өтіп, үздіктер іріктелді.
Байқаудың мақсаты – еңбек адамының беделін арттыру, еңбек дәстүрлерін дәріптеу және өндіріс саласындағы кәсіби шеберлер мен олардың отбасыларын қолдау.
Аталған байқау үш негізгі номинация бойынша өткізілді. Комиссия шешімімен әр номинация бойынша жеңімпаздар анықталып, республикалық кезеңге жолдама алды.
«Үздік еңбек әулеті» номинациясы бойынша Тараз қаласынан шыққан Ариповтар әулеті үздік деп танылды. Әулет мүшелері бірнеше буын бойы еңбек жолын абыроймен атқарып, өнегелі еңбек дәстүрін жалғастырып келеді.
«Жұмыс істейтін жастардың үздік тәлімгері» аталымында Тараз қаласының тұрғыны Ибраева Ұлмекен жеңімпаз атанды. Ол өз ісіне адал, жас мамандарға жол көрсетіп, кәсіби тәжірибесімен бөлісіп жүрген жан.
«Өндірістің үздік жас маманы» атағына Тараз қаласының тұрғыны ТұрысжанЕркебұлан лайық деп танылды. Олеңбекқорлығы мен жаңашыл көзқарасы арқылы жұмыс орнында жоғары нәтижелерге жетіп отыр.
Жеңімпаздар енді Жамбыл облысының намысын республикалық деңгейде қорғайтын болады.
Осы тұста айта кетейік, «Еңбек жолы» байқауы ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің бастамасымен ұйымдастырылады. Жыл сайын өткізіліп келе жатқан бұл байқау ел ішіндегі еңбек адамдарын ынталандыру мен кәсіби шеберлікті насихаттауға бағытталған.
Ал еңбек қорғау бағытында да біраз шаруалар атқарылуда. Жақында Тараз қаласының прокуратурасы мүмкіндігі шектеулі жұмыскерлердің еңбек құқықтарын қорғау бойынша шаралар қабылдады. Нақтырақ айтсақ, прокуратураның араласу нәтижелерімен 41 мүмкіндігі шектеулі қызметкердің жұмыс уақыты қысқартылды, 45 адамға жұмысынан айрылуына байланысты жәрдемақы тағайындалды, 10 адам кәсіптік оқуға жіберілді, 22 азамат субсидияланатын жұмыс орындарына жолдама алды.
Сондай-ақ, Тараз қаласының прокуратурасымен еңбек және зейнетақы заңнамасының талаптарын бұзу фактілері анықталып, 742 азаматтың құқықтарының бұзылуына себеп болған.
Атап айтқанда, «Жасыл Ел Тараз» ЖШС 2025 жылдың басынан бері 605 қызметкердің пайдасына 24 млн теңге мөлшеріндегі міндетті зейнетақы жарналарын аудармаған. Сондай-ақ, Тараз қалалық Білім бөлімінде еңбек еткен 19 зейнеткерге қатысты да осындай заңбұзушылықтар анықталып, 3 млн теңге көлеміндегі жарналар төленбегені белгілі болды. Прокурорлық қадағалау актісінің негізінде жалпы сомасы 27 млн теңге зейнетақы жарналары толық көлемде өтеліп, қызметкерлердің құқықтары қалпына келтірілді.
Азаматтардың еңбек құқықтарын қорғау мәселесі үнемі бақылауда.
Фото: Жұмыспен қамту басқармасы, Jambyl-Taraz