Заңгер Бақытжан Базарбек Алматы әкімдігінің әрекетінің заңсыздығы туралы айтты. Facebook желісінде өз уәждерін сипаттап болған соң, Ауыл шаруашылығы министрлігіне қарасты қалалық жерге орналастыру басқармасына арыз жолдады. Базарбектің өтініші негізінде департамент әкімдікке қатысты тексеру жүргізді.
Ведомствоның мәліметінше, 2017 жылдың 1 тамызында әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Алматы қаласы әкімдігіне Әл-Фараби даңғылы, 71 бойындағы жер телімінің шекарасын түзету туралы өтінішпен жүгінген. ҚазҰУ өз аумақтарын қысқартуды жоспарлаған. гектарға – 73, 2-ден 72,1 гектарға дейін.
Алматы жер комиссиясы екі күнде оң қорытынды шығарып, 5 тамызда жер «тұрақ салу үшін «Омирекс» ЖШС-нің уақытша өтеулі қысқа мерзімді жер пайдалану құқығына қалдырылды. Жер әл-Фараби даңғылының бойында 69/5 және 69/7 деген екі дербес учаскеге бөлінді. Ведомство 2018 жылы бұл компанияның жарғылық капиталы «Аркада Импекс» ЖШС-не кеткенін, содан кейін бұл жаңа ЖШС «Атлас Девелопмент» атауына ие болғанын түсіндірді.
ҚазҰУ аумағын қысқарту жобасы бекітілгеннен кейін Алматы қаласы әкімдігі департаменттің мәліметі бойынша 2017 жылғы 2 қазандағы «Жалпы үлестік тұрақты жер учаскелеріне құқық беру туралы» қаулы қабылдады және жерді сол ҚазҰУ университетіне пайдалануға берді. Сосын, 2017 жылғы 28 қазандағы шешімінен кейін, учаске «2017 жылғы 2 қазандағы шешімінің қолданылуын тоқтата отырып, 10 жыл мерзімге уақытша өтеулі ұзақ мерзімді ортақ үлестік пайдалануға» берілді.
Басқармада түсіндірілгендей, мемлекеттік жер пайдаланушыларға жер пайдалану құқығын иеліктен шығаруға, сондай-ақ кепілге қоюға тыйым салынады. Сонымен қатар, Білім және ғылым министрлігінің келісімінсіз мұндай шешім қабылдау мүмкін емес еді.
«Азаматтық кодекстің 200-бабының 1-тармағына сәйкес, шаруашылық жүргізу құқығындағы қазыналық кәсіпорынның меншік иесінің немесе ол уәкілеттік берген мемлекеттік органның жазбаша келісімінсіз иеліктен шығаруға немесе оған өзгедей тәсілмен билік етуге; жалға беруге; өзiне тиесiлi кәсiпорынның ғимараттарын, құрылыстарын, жабдықтарын және басқа да негiзгi құралдарын уақытша өтеусiз пайдалануды қамтамасыз етуге құқығы жоқ.
Сол кодекске сүйенсек, меншік иесі жер учаскесіне меншік құқығынан бас тартқан жағдайда, бұл жер учаскесі иесіз жылжымайтын зат ретінде есепке алынады. Ал меншік иесі бұл туралы жариялау арқылы меншік құқығынан бас тартса да, әкімдік алдымен бұл мүлікті коммуналдық меншікке өтті деп тану туралы талаппен сотқа жүгінуі керек.
«Осылайша, Алматы қаласының әкімдігі жоғарыда аталған нормалар мен қолданыстағы заңнаманың талаптарын бұза отырып, 2017 жылғы 2 қазандағы № 4/392-2236 қаулысын заңсыз шығарып, сол арқылы ҚазҰУ жерінің көлемін негізсіз қысқартқан», — делінген хабарламада.
Нәтижесінде Алматы қаласы әкімдігі мен Жер қатынастары басқармасы заң бұзушылықтарды жою туралы ұйғарым шығарды. Әкімдік қаулыларының күші жойылды деп танылсын:
- 2017 жылы 2 қазаннан бастап № 4/392-2236;
- 2020 жылы 5 мамырдан бастап № 1/1-163;
- 2020 жылы 8 шілдеден бастап № 3/226-353;
- 2021 жылы 28 қазаннан бастап № 4/494-950.
Сондай-ақ, әкімдік 2020 жылғы 22 мамырдан бастап №1250 учаскені жалға алу жөніндегі келісімді; 2020 жылғы 2 қыркүйектен бастап №2183 учаскені жалға алу жөніндегі келісімді; және 2021 жылғы 10 қарашадан бастап №4211 жер учаскесін жалға алу жөніндегі келісімді бұзып, кінәлілерді жауапкершілікке тартуы тиіс.