Мемлекеттің қолдауы мен бизнестің белсенді қатысуы бастаманы басқа облыстарға қарағанда ертерек бастауға мүмкіндік берген негізгі факторлар болды.
Түркістан облысындағы таратушы желілерді реконструкциялау және төмен кернеулі желілерді өзіндік оқшауланған сымды қолдану арқылы ауқымды жаңарту жұмыстары жүргізілуде. Нәтижесінде Жетісайдан Түлкібасқа дейінгі ондаған елді мекен жаңа заманауи желілерге қол жеткізеді. Мыңдаған отбасылар үшін бұл апаттардың азаюын, кернеудің тұрақтылығын және тұрмыстағы жайлылықты қамтамасыз етеді.
Жұмыстар жалпы ұзындығы 89,8 км болатын 31 нысанды қамтиды. Инвестиция көлемі 1,5 млрд теңгені құрайды.
Жоба облыстың 12 ауданында бірден жүзеге асырылуда: Арыс ауданында – 11,6 км, Мақтаарал ауданында – 2,5 км, Бәйдібек ауданында – 6,3 км, Жетісай ауданында – 10,5 км, Қазығұрт ауданында – 2,3 км, Кентау қаласында – 4,7 км, Ордабасы ауданында – 12,2 км, Отырар ауданында – 8,4 км, Созақ ауданында – 8,2 км, Төлеби ауданында – 6,5 км, Түлкібас ауданында – 14,9 км және Шардара ауданында – 1,2 км.
Сымдарды инновациялық сымдарға ауыстыру туралы айтатын болсақ, 35 кВ кернеулі «Қайтпас – XXI Партсъезд» электр желісінде жаңа буындағы жоғары температураға төзімді сымдарды енгізу жобасы іске асырылуда. Жобаның жалпы құны – 940,7 млн теңге. Мұндай сым жоғары жүктемелерге төтеп береді және жаңа желілер салмай-ақ желінің өткізу қабілетін айтарлықтай арттыруға мүмкіндік береді.
Жоба тек Шымкент қаласы үшін ғана емес, Түркістан облысы үшін де маңызды: желі өңірлер шекарасынан өтеді, және кейбір аудандар дәл осы желіге қосылған. Сәйкесінше бұл жаңғырту екі аймақтың бірдей электрмен жабдықталуын нығайтып, Қазақстанның оңтүстігінің дамуына үлес қосады деген сөз. Жұмыстардың аяқталуы 2026 жылдың қаңтарына жоспарланған.
Ұлттық жобадан бөлек, «Оңтүстік Жарық Транзит» көлемі 5,3 млрд теңгені құрайтын өз инвестициялық бағдарламасын жүзеге асыруда. Қаражат қосалқы станцияларды жаңартуға, жаңа желілер салуға және цифрлық технологияларды енгізуге бағытталады.
Тек 2025 жылдың сегіз айында компания жылдық жоспардың 88%-нан астамын орындады: 84 трансформаторлық қосалқы станцияны жаңартты, 240 км-ден астам әуе және кабель желілерін тартты.
Бұл жобалар Ұлттық жобамен қатар жүргізіліп, оның тиімділігін арттырады. Негізгі бастамалардың қатарында – Ордабасы ауданының Төрткүл ауылындағы 35/10 кВ қосалқы станциясын заманауи 110/35/10 кВ форматқа ауыстыру, Отырар ауданында Шәуілдір мен Төрткүл арасындағы 110 кВ желісін салу және Отырар мен Ордабасы аудандары арасындағы ауданаралық желілерді дамыту.
Осының барлығы Түркістан облысының Ордабасы және Бәйдібек аудандарының тұрғындары, бизнесі мен өнеркәсібіне сенімді электрмен жабдықтауды қамтамасыз ететін жаңа энергетикалық каркас құрып, болашақ экономикалық өсімге негіз қалайды.
Бұл өзгерістер ҚР Энергетика министрлігінің және Түркістан облысы әкімдігінің қолдауы арқасында мүмкін болды. Қос тараптың бизнеспен стратегиялық серіктестігі аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына жаңа мүмкіндіктер ашады.
Осылайша, Түркістан облысындағы жобаларға жалпы инвестиция көлемі 12,3 млрд теңгеден асты. 2026 жылға дейін электр желілерін салу және реконструкциялау бойынша ірі жобалар аяқталып, қуат тапшылығы жойылып, өңір энергетикасы жаңа деңгейге көтерілетін болады. 2025–2029 жылдарға арналған Ұлттық жоба аясында өңірге 60 млрд теңгеден астам инвестиция бағыттау көзделген.
Энергетикаға салынған инвестиция — экономиканың инвестициясы. Желілерді жаңарту Түркістан облысына болашақ экономикаға арналған энергетикалық каркас қалыптастырып, жаңа кәсіпорындарды іске қосуға, өндірісті кеңейтуге, инвесторларды тартуға және өңірдің дамуына қуатты серпін беруге мүмкіндік береді.
Түркістан облысы мемлекет, бизнес және қоғамның синергиясы энергетика саласында ауқымды реформаларды қысқа мерзімде іске қосуға қабілетті екенін дәлелдеді. Ұлттық жобаны алғашқылардың бірі болып нақты жүзеге асыра бастаған өңір Қазақстанның басқа аймақтары үшін үлгі: инвестициялар, жаңғырту және сенімді электрмен қамтамасыз ету — бұл тұрақты болашаққа және азаматтардың сапалы өміріне апарар жол.
Фото: energia.kz
